Αφού συζητήσαμε τους παράγοντες που μπορεί να οδηγούν στις διατροφικές διαταραχές (και στα υπερφαγικά επεισόδια), καθώς και εκείνους που διατηρούν αυτή τη συνθήκη, νομίζω πως ήρθε ο καιρός να συζητήσουμε τι μπορεί να σε βοηθήσει να ξεπεράσεις τα υπερφαγικά επεισόδια. Θα αρχίσω με το αρνητικό της υπόθεσης. Δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη “συνταγή” που να δουλεύει για όλους. Ο κάθε ένας είναι πολύ διαφορετικός και τα πράγματα που για τον έναν έχουν λειτουργήσει, μπορεί να μη δουλέψουν για τον άλλον. Και αφού ξεκαθαρίσαμε αυτό ας δούμε κάποιους βασικούς παράγοντες τους οποίους θα μπορούσες να δουλέψεις για να βοηθήσεις τον εαυτό σου.
Θα χωρίσω τη δουλειά σε δύο κατηγορίες. Η πρώτη έχει να κάνει με το διατροφικό κομμάτι και η δεύτερη με το ψυχολογικό.
Σε ότι αφορά το διατροφικό μπορείς να δοκιμάσεις τα εξής:
- Σε ότι αφορά το διατροφικό, όπως έχουμε ήδη συζητήσει πολλές φορές οι δίαιτες (και πολύ περισσότερο οι αυστηρές ή περιοριστικές δίαιτες), δεν βοηθάνε στην αποφυγή των υπερφαγικών επεισοδίων. Δίνουν μια στιγμιαία αίσθηση ελέγχου και ασφάλειας, ότι δεν θα πάρεις επιπλέον βάρος, αλλά στην πραγματικότητα πυροδοτούν τα υπερφαγικά επεισόδια. Αν δεν υπάρχει λοιπόν ένας συγκεκριμένος ιατρικός λόγος για τον οποίο χρειάζεται να ακολουθείς μια συγκεκριμένη δίαιτα, ίσως θα ήταν καλό για ένα διάστημα να προσπαθήσεις να σταματήσεις οποιαδήποτε διατροφή ακολουθείς. Καταλαβαίνω ότι αυτό ακούγεται τρομακτικό και αγχωτικό και για όλα αυτά τα συναισθήματα θα συζητήσουμε στο ψυχολογικό κομμάτι. Σε αυτό το στάδιο θα χρειαστεί να αρχίσεις να ακούς το σώμα σου, την πείνα σου, τον κορεσμό σου, και τις ανάγκες σου. Η διαισθητική διατροφή, που έχουμε δει και στο παρελθόν ίσως αποτελεί έναν τρόπο διαχείρισης ή και έναν τελικό στόχο.
- Μια ακόμη ενέργεια που δεν βοηθάει τους περισσότερους είναι το συνεχές ζύγισμα και το μέτρημα θερμίδων/ βημάτων. Το ζύγισμα και το μέτρημα συχνά απογοητεύει και αγχώνει πολύ περισσότερο απ’ότι τελικά θα βοηθήσει. Πόσο εύκολο θα σου ήταν να τα σταματήσεις;
- Όσο αποφεύγεις συγκεκριμένα τρόφιμα ή ομάδες τροφίμων τόσο θα καταλήγεις να κάνεις υπερφαγικά με ακριβώς αυτά τα φαγητά. Αν νιώσεις λοιπόν την ανάγκη ή την επιθυμία να φας μια σοκολάτα, προσπάθησε να την φας χωρίς ενοχές και απόλαυσέ την. Η απόλαυση θα σου δώσει μεγαλύτερη ευχαρίστηση και είναι πιο πιθανό να φας μικρότερη ποσότητα τελικά.
- Αν αισθάνεσαι πως δεν ξέρεις τις διατροφικές σου ανάγκες, συζήτησε με έναν διατροφολόγο, οποίος δεν θα χρησιμοποιήσει περιοριστικές μεθόδους, θα σε καταλάβει και δεν θα σου απαγορεύει τρόφιμα.
Το ψυχολογικό ίσως είναι λίγο πιο περίπλοκο ή δύσκολο. Αρχικά είναι σημαντικό να γνωρίζεις πως προσπαθώντας να φας πιο ισορροπημένα, είναι πιθανό να βγουν συναισθήματα ή δυσκολίες που αποφεύγεις πολύ καιρό. Θα σου πρότεινα επομένως να δεις τρια στοιχεία.
- Να ανακαλύψεις, να κατανοήσεις και να δουλέψεις πάνω στους λόγους που σε οδήγησαν αρχικά στα υπερφαγικά. Αυτό μπορεί να σημαίνει να δεις πως σε επηρέασε, πρακτικά και συναισθηματικά μια κατάσταση, μια σχέση ή ένα γεγονός και πως αυτά μπορεί να έχουν συμβάλει στην τωρινή διαχείριση του φαγητού. Μπορεί να έχει να κάνει με άμεση συσχέτιση, πχ τα παιδιά στο σχολείο που σε κορόιδευαν για το βάρος σου ή ένα αγόρι που δεν του άρεσες γιατί είχες παραπάνω κιλά, ή και πιο έμμεση όπως ότι αισθανόσουν ότι οι γονείς σου απογοητευόντουσαν από εσένα και αυτό έχει επηρεάσει την αυτοπεποίθησή σου.
- Να ψάξεις τους παράγοντες που μπορεί να διατηρούν την συμπεριφορά αυτή και σήμερα, όπως ένας φίλος που σχολιάζει διαρκώς το βάρος σου ή το πόσο τρως, ή πως η τελειομανία σου δεν σου επιτρέπει να βρεις τη μέση λύση και καταλήγεις να κυνηγάς διαρκώς την τέλεια δίαιτα ή το τέλειο σώμα, ή το πως ξεχνάς να φροντίσεις τον εαυτό σου γιατί πρέπει να φροντίσεις τόσα άτομα στο περιβάλλον σου και καταλήγει το φαγητό να είναι η μόνη μορφή φροντίδας και χαλάρωσης.
- Αφού ανακαλύψεις τι σε δυσκολεύει στις προηγούμενες δυο κατηγορίες, βρες αρχικά πρακτικές λύσεις για να βοηθήσεις τον εαυτό σου να διαχειριστεί τα συναισθήματα που μπορεί να προκύπτουν. Πχ ζήτησε από τον σύντροφό σου ή τη μαμά σου να κρατήσει μισή ώρα τα παιδιά για να κάνεις μια βόλτα στα μαγαζιά ή να πας να φτιάξεις τα νύχια σου ή κάνε ένα διάλειμμα στη δουλειά μακριά από την οθόνη του υπολογιστή και το άγχος της δουλειάς για να φας το μεσημεριανό σου. Στη συνέχεια ίσως χρειαστεί να δουλέψεις στο πως να διαχειρίζεσαι κάποια συναισθήματα χωρίς να τα καταπιέζεις. Αυτό που λέω σε αυτές τις περιπτώσεις είναι ότι επειδή νιώθω κάτι δεν χρειάζεται να κάνω και κάτι γι αυτό. Αν θυμώσω δεν χρειάζεται να φωνάξω, ούτε και να αγνοήσω τον θυμό μου. Όσο τα αγνοούμε τόσο βρίσκουν τρόπο να εμφανίζονται εκεί που δεν τα περιμένουμε.
- Όπως και στο διατροφικό κομμάτι αντίστοιχα και εδώ, αν δυσκολεύεσαι να το αντιμετωπίσεις όλο αυτό μόνη σου ζήτησε βοήθεια από κάποιον ψυχολόγο ή ειδικό ψυχικής υγείας που θα μπορέσει να σε καθοδηγήσει σε αυτή την πορεία σου.