Αρχικά ας εξετάσουμε τι εννοούμε διατροφική διαταραχή. Η διατροφική διαταραχή είναι η διαταραγμένη ή κακή σχέση του ατόμου με το βάρος του, την εικόνα του σώματός του και το φαγητό. Οι βασικές κατηγορίες διατροφικών διαταραχών περιλαμβάνουν τη ψυχογενή ανορεξία (anorexia nervosa), την ψυχογενή βουλιμία (bulimia nervosa) και την αδηφαγική διαταραχή ή επεισοδιακή υπερφαγία (binge eating disorder). Πολλά άτομα όμως δεν πληρούν όλα τα κριτήρια και δεν κατατάσσονται σε μια από αυτές τις κατηγορίες, ωστόσο η καθημερινότητά τους πλήττεται από τη σχέση τους με το βάρος τους και το φαγητό και σε αυτές τις περιπτώσεις μιλάμε για άλλη καθοριζόμενη διαταραχή πρόσληψης τροφής (other specified feeding and eating disorder). Πολλά άτομα επίσης μεταβαίνουν ανά τα χρόνια από τη μια διαταραχή στην άλλη, κάνοντας κάποιες φορές τη διάγνωση ακόμη πιο δύσκολη.
Τα σημάδια που θα αναφέρουμε είναι αυτά που ακούω πολύ συχνά από άτομα που αντιμετωπίζουν δυσκολίες με το φαγητό και μπορεί να μην είναι κριτήριο ένταξης σε διατροφική διαταραχή αλλά ίσως είναι κριτήριο να εξετάσεις πάλι τη σχέση σου με το φαγητό και το σώμα σου. Δεν είναι τα κλασσικά σημάδια διατροφικής διαταραχής, όπως η μειωμένη πρόσληψη τροφής ή η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων φαγητού σε μικρό χρονικό διάστημα. Είναι αυτά που μπορεί να περνάνε πιο απαρατήρητα αλλά να σε δυσκολεύουν το ίδιο με τα υπόλοιπα.
- Ζυγίζεσαι καθημερινά.
Είναι το νούμερο ένα σημάδι. Το ακούω από το 99% των ατόμων που δυσκολεύονται με την εικόνα σώματός τους. Η ειρωνεία είναι πως τα περισσότερα άτομα αναγνωρίζουν πως το καθημερινό ζύγισμα τους πιο πολύ τους αναστατώνει παρά τους βοηθάει, ωστόσο είναι πολύ δύσκολο να σταματήσουν.
- Μετράς θερμίδες ή/και ζυγίζεις όλα σου τα γεύματα.
Το οποίο μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια μιας δίαιτας αλλά η συμπεριφορά αυτή δεν σταματάει αφού χάσεις το βάρος που θες. Το δυσκολότερο είναι όταν δεν υπάρχει ευελιξία. Δεν επιτρέπεις στον εαυτό σου να ξεφύγει ποτέ από αυτό που “πρέπει” να φας.
- Μετράς βήματα/ γυμνάζεσαι καθημερινά με σκοπό την απώλεια βάρους.
Δεν λέμε όχι στη γυμναστική και στην άσκηση. Λέμε όχι όταν αυτή γίνεται με αποκλειστικό σκοπό την απώλεια βάρους. Αν δεν απολαμβάνεις τη γυμναστική σου γίνεται τιμωρία και η πιθανότητα να τη σταματήσεις αυξάνει. Πέρα από το γεγονός ότι το να μετράς θερμίδες/ γραμμάρια/ βήματα σε καταπιέζει και χρησιμοποιεί πολύ μεγάλο μέρος της ενέργειας που θα μπορούσες να αξιοποιείς αλλιώς.
- Στην πλειοψηφία των ημερών δεν σου αρέσει το σώμα σου.
Προφανώς δεν ξυπνάμε όλοι κάθε μέρα αγαπώντας το σώμα μας. Μιλάμε όμως για τις περιπτώσεις όπου τις περισσότερες ημέρες θα σκεφτείς “είμαι χοντρή”, “είμαι άσχημη”, “πως είναι έτσι τα πόδια μου/ κοιλιά μου/ χέρια μου” κοκ. Αν σε δυσκολεύει να βλέπεις τον εαυτό σου σε φωτογραφίες, στον καθρέφτη ή να σε βλέπει ο/η συντροφός σου χωρίς ρούχα και με τα φώτα ανοιχτά, ίσως χρειάζεται να συζητήσεις με κάποιον πως θα μπορούσες να διορθώσεις την εικόνα που έχεις εσύ για το σώμα σου και όχι απλά να προσπαθείς διαρκώς να αλλάξεις το σώμα σου.
- Συγκρίνεις τον εαυτό σου με άλλες/άλλους.
Τις περισσότερες φορές δυστυχώς δεν θα περιοριστεί μόνο στο σώμα και στη σύγκριση του πως μοιάζει το δικό μου και πως είναι μιας άλλης. Επεκτείνεται και σε άλλους τομείς, ο τάδε έχει καλύτερους βαθμούς, η τάδε έχει καλύτερη δουλειά, ο άλλος βγάζει περισσότερα χρήματα και η τέταρτη έχει σχέση ή αρέσει σε πιο πολλούς. Δεν υπάρχει τίποτα πιο καταστροφικό για την αυτοπεποίθησή σου από το να συγκρίνεις τον εαυτό σου με άλλους. Και πολύ περισσότερο όταν παίρνεις μεμονομένα στοιχεία από τον κάθε ένα και έχεις την απαίτηση εσύ να είσαι καλύτερός/η από όλους, ακόμη και σε πράγματα που πολλές φορές δεν σε νοιάζουν πραγματικά.
- Είσαι διαρκώς σε δίαιτα.
Την οποία προφανώς κάποια στιγμή χαλάς, απογοητεύεσαι, θυμώνεις, μέχρι να αρχίσεις πάλι από την αρχή. Δεν θα μιλήσουμε για τον κύκλο δίαιτας-υπερφαγικών επεισοδίων πάλι. Θα σε ρωτήσω απλά: Έτσι θέλεις να είναι το υπόλοιπο της ζωής σου;
- Αποφεύγεις περιστάσεις εξαιτίας του βάρους σου ή του φαγητού.
Έχεις σκεφτεί ποτέ ότι δεν θα πας για μπάνιο γιατί δεν σου αρέσει το σώμα σου; Έχεις αποφύγει να πας σε πάρτυ ή σε έξοδο με φίλους γιατί θα υπάρχει φαγητό και δεν θες να μπεις στον πειρασμό ή να φανείς περίεργη που δεν θα φας ή που θα φας πολύ; Έχεις αποφύγει τον/την σύντροφό σου γιατί ντρέπεσαι για το βάρος σου; Πόσο ακόμη θα χάνεις στιγμές από τη ζωή σου γιατί το βάρος σου δεν είναι αυτό που θες;
Αν παρατηρείς τον εαυτό σου σε αυτό το post, αν αυτά ή κάποια από αυτά είναι μέρος της καθημερινότητάς σου, ζήτησε βοήθεια για να βρεις την ισορροπία.