Έχεις καθίσει ποτέ στο τραπέζι με τις φίλες σου και οι συζητήσεις να περιστρέφονται γύρω από την απώλεια κιλών ή την καινούργια δίαιτα που δοκιμάζουν; Αν ναι, τότε αυτό το άρθρο σε αφορά! Τι είναι λοιπόν η κουλτούρα της δίαιτας, πως επηρεάζει τη ζωή μας και πως μπορεί να γίνει επιβλαβής;
Η κουλτούρα της δίαιτας αφορά είναι η νοοτροπία πως το σωματικό βάρος και τα κιλά είναι ένδειξη ομορφιάς και επιτυχίας. Το αδύνατο σώμα έχει προτεραιότητα απέναντι σε άλλες πτυχές της ζωής ακόμη και σε κόστος της ψυχικής ή/και σωματικής υγείας. Καθημερινά βομβαρδιζόμαστε από στοιχεία αυτής της κουλτούρας. Ας δούμε μερικά παραδείγματα για να κατανοήσουμε πότε μιλάμε για κουλτούρα της δίαιτας:
- Ο διαχωρισμός των τροφίμων ανάμεσα σε “καλά” και “κακά”
- Ο περιορισμός τροφίμων ή ομάδων τροφίμων που χαρακτηρίζονται ως κακά (πχ. υδατάνθρακες, ζάχαρη)
- Η χρήση καφέ, αδυνατιστικού τσαγιού, νικοτίνης, νερού με σκοπό την μείωση της όρεξης
- Η γυμναστική με σκοπό να κάψουμε τις θερμίδες που καταναλώσαμε ή ως “τιμωρία” επειδή φάγαμε περισσότερες θερμίδες
- Αποφυγή κοινωνικών δραστηριοτήτων με σκοπό την αποφυγή κατανάλωσης φαγητού
- Αισθήματα ντροπής και ενοχής γύρω από το φαγητό και την κατανάλωση αυτού
- Αίσθημα ζήλιας και σύγκριση του σώματος σου με το σώμα κάποιου άλλου ή της ικανότητάς του για “αυτο-έλεγχο” σε σχέση με το φαγητό
- Συζητήσεις γύρω από δίαιτες και απώλεια βάρους
- Διαρκές ζύγισμα
- Αντίληψη ότι κάποια πράγματα/ συμπεριφορές/ καταστάσεις είναι αποδεκτά μόνο από αδύνατα άτομα (πχ στενά ρούχα, να βγεις στην παραλία, κάποια είδη γυμναστικής, να τρως δημόσια)
- Η αίσθηση ότι μόνο τα αδύνατα σώματα είναι όμορφα και ελκυστικά
Τα παραδείγματα είναι τόσα πολλά και καθημερινά, που συχνά είναι δύσκολο να τα αναγνωρίσουμε. Θα αναρωτηθείς τώρα γιατί όλα αυτά είναι αρνητικά, αφού τα πιο αδύνατα σώματα είναι και πιο υγιή σωστά; Λάθος! Η υγεία βασίζεται σε πολλούς διαφορετικούς παράγοντες, όπως οι διατροφικές μας συνήθειες σε βάθος χρόνου (όχι ένα γλυκό δεν θα δημιουργήσει διαβήτη), η σωματική μας δραστηριότητα, η ποιότητα του ύπνου, η κοινωνικές μας συναναστροφές, τα επίπεδα άγχους στην καθημερινότητά μας, η ψυχική μας υγεία, οι προληπτικοί ιατρικοί έλεγχοι. Άτομα με αυξημένο σωματικό βάρος, λόγω του στίγματος που υπάρχει γύρω από το βάρος τους συχνά αποφεύγουν τους καθορισμένους ιατρικούς ελέγχους. Επίσης, πολλές φορές η ιατρική κοινότητα θα δαιμονοποιήσει το βάρος του ατόμου και θα συστήσει απώλεια βάρους, χωρίς περαιτέρω οδηγίες ή καθοδήγηση για άλλες αλλαγές που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στο πρόβλημα (βλέπε μείωση στρες). Η κουλτούρα της δίαιτας με λίγα λόγια δημιουργεί μια εικόνα του one-size-fits-all, ένα μέγεθος για όλους και φυσικά αυτό το μέγεθος είναι το αδύνατο σώμα. Μια εξιδανικευμένη εικόνα σώματος στην οποία ουσιαστικά ταιριάζει μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό των ανθρώπων. Βγες στην παραλία το καλοκαίρι, κοίταξε γύρω σου και παρατήρησε πόσα άτομα έχουν πραγματικά αυτή την “τέλεια” εικόνα που νομίζεις ότι πρέπει να έχεις και για την οποία πασχίζεις.
